سرطان رحم : دکتر هلاله خوشبخت و هر آنچه درباه سرطان رحم باید بدانید

سرطان رحم | دکتر هلاله خوشبخت

سرطان رحم

سرطان رحم (Uterine Cancer) که اغلب به عنوان سرطان آندومتر (Endometrial Cancer) نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین سرطان‌های دستگاه تولید مثل در زنان محسوب می‌شود. این سرطان از سلول‌های پوشاننده لایه داخلی رحم، یعنی آندومتر، منشأ می‌گیرد. با توجه به نقش حیاتی رحم در عملکرد باروری و حفظ سلامت زنان، شناخت دقیق این بیماری، شناسایی زودهنگام علائم و دسترسی به روش‌های درمانی مؤثر، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

آمار و شیوع:
سرطان آندومتر یکی از رایج‌ترین سرطان‌های زنان در کشورهای توسعه‌یافته است. شیوع این سرطان به طور مستقیم با افزایش سن و تغییرات هورمونی مرتبط است و اغلب پس از یائسگی تشخیص داده می‌شود، هرچند در زنان جوان‌تر نیز ممکن است رخ دهد. درک مکانیسم‌های بیولوژیکی و فاکتورهای خطر این بیماری برای برنامه‌ریزی استراتژی‌های پیشگیری و درمانی ضروری است.

مقدمه‌ای بر ساختار رحم و انواع سرطان:
رحم یک اندام عضلانی گلابی‌شکل در لگن است که وظیفه نگهداری جنین در دوران بارداری را بر عهده دارد. این اندام از سه لایه اصلی تشکیل شده است: پوشش خارجی (سروز)، لایه میانی عضلانی (میومتر) و لایه داخلی (آندومتر).

سرطان رحم عمدتاً به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. کارسینوم آندومتر (Endometrioid Carcinoma): این شایع‌ترین نوع است و حدود ۸۰ درصد از موارد را تشکیل می‌دهد. این نوع معمولاً با سطوح بالای استروژن مرتبط است و اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود و پیش‌آگهی بهتری دارد.
2. سارکوم رحمی (Uterine Sarcoma): این نوع نادرتر است و از بافت‌های پیوندی یا عضلانی رحم منشأ می‌گیرد. سارکوم‌ها معمولاً تهاجمی‌تر بوده و تشخیص و درمان آن‌ها پیچیده‌تر است.

---

عوامل ایجاد سرطان رحم

پیدایش سرطان رحم نتیجه یک فرآیند چند مرحله‌ای است که در آن ترکیبی از استعدادهای ژنتیکی، عوامل هورمونی و عوامل مرتبط با سبک زندگی نقش دارند. درک این ریسک فاکتورها به پزشکان امکان می‌دهد تا زنان پرخطر را شناسایی کرده و توصیه‌های پیشگیرانه مناسبی ارائه دهند.

۱. عوامل هورمونی و متابولیک

مهم‌ترین عامل خطر در سرطان آندومتر، مواجهه طولانی‌مدت و بدون مهار با هورمون استروژن است. استروژن باعث تحریک رشد آندومتر می‌شود. اگر این رشد با پروژسترون (هورمونی که اثر استروژن را تعدیل می‌کند) متعادل نشود، می‌تواند منجر به هایپرپلازی آندومتر و در نهایت تبدیل شدن به سلول‌های سرطانی شود.

• استروژن درمانی بدون پروژسترون: استفاده از استروژن برای کنترل علائم یائسگی بدون افزودن پروژسترون، ریسک را به شدت افزایش می‌دهد.
• عدم تخمک‌گذاری مزمن (آنووولاسیون): شرایطی که در آن تخمک‌گذاری رخ نمی‌دهد (مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS)، منجر به تولید استروژن مداوم بدون مقابله پروژسترون می‌شود.
• اولین قاعدگی زودرس یا یائسگی دیررس: این شرایط باعث افزایش طول دوره باروری و در نتیجه افزایش مواجهه با استروژن می‌شود.
• چاقی و اضافه وزن: بافت چربی (آدیپوز) می‌تواند آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) را به استروژن تبدیل کند، که این امر سطح استروژن کلی بدن را بالا می‌برد. میزان ریسک با افزایش شاخص توده بدنی (BMI) افزایش می‌یابد.

۲. عوامل ژنتیکی و سابقه پزشکی

برخی شرایط پزشکی و زمینه‌های ژنتیکی احتمال ابتلا را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهند:

• سابقه خانوادگی: وجود سابقه سرطان آندومتر یا سرطان کولون در بستگان درجه یک ریسک را بالا می‌برد.
• سندرم لینچ (Lynch Syndrome): این اختلال ژنتیکی ارثی، نقص در مکانیسم‌های ترمیم DNA را به همراه دارد و خطر ابتلا به سرطان‌های کولون، تخمدان و آندومتر را به شدت افزایش می‌دهد.
• دیابت نوع ۲: مقاومت به انسولین که مشخصه دیابت است، می‌تواند به طور غیرمستقیم بر تنظیمات هورمونی تأثیر گذاشته و ریسک را افزایش دهد.
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): منجر به عدم تعادل هورمونی و آنووولاسیون مزمن می‌شود.

۳. عوامل دموگرافیک و سبک زندگی

• سن: شایع‌ترین سن تشخیص پس از ۵۰ سالگی است.
• رژیم غذایی: رژیم‌های غذایی سرشار از چربی‌های اشباع و کم فیبر با افزایش ریسک همراه هستند.
• عدم بارداری (Nulliparity): زنانی که هرگز زایمان نکرده‌اند، ریسک بالاتری دارند زیرا دوران بارداری باعث کاهش مواجهه با استروژن می‌شود.

---

سرطان رحم و علایم ان (1)

علایم سرطان رحم

شناسایی علائم اولیه سرطان رحم برای دستیابی به نتایج موفقیت‌آمیز درمانی حیاتی است. متأسفانه، در مراحل اولیه، علائم ممکن است مبهم بوده و به اشتباه به تغییرات طبیعی هورمونی نسبت داده شوند.

۱. خونریزی غیرطبیعی واژینال (شایع‌ترین علامت)

این علامت، به ویژه در زنان یائسه، جدی‌ترین زنگ خطر است:

• خونریزی پس از یائسگی: هرگونه لکه بینی یا خونریزی پس از گذشت ۱۲ ماه از آخرین قاعدگی، نیازمند بررسی فوری پزشکی است. این علامت در حدود ۹۰ درصد زنان مبتلا به سرطان آندومتر مشاهده می‌شود.
• خونریزی غیرعادی در زنان پیش از یائسگی: شامل قاعدگی‌های سنگین‌تر از حد معمول، طولانی‌تر شدن دوره قاعدگی، یا خونریزی بین دو دوره قاعدگی.

۲. ترشحات غیرعادی

تغییر در ماهیت ترشحات واژن می‌تواند نشانه هشداردهنده باشد. ترشحات ممکن است آبکی، سفید یا مایل به صورتی باشند و اغلب بوی نامطبوعی دارند، به خصوص اگر سرطان پیشرفت کرده باشد.

۳. درد لگنی و فشار

در مراحل پیشرفته‌تر، تومور ممکن است باعث فشار بر مثانه یا روده شود و منجر به علائمی مانند:

• احساس پری یا درد مبهم در ناحیه لگن.
• مشکلات در دفع ادرار یا یبوست.

۴. کاهش وزن بدون دلیل مشخص

کاهش وزن غیرقابل توضیح، یکی از علائم عمومی بسیاری از سرطان‌ها است که در موارد پیشرفته سرطان رحم نیز دیده می‌شود. این حالت ناشی از افزایش متابولیسم پایه بدن به دلیل فعالیت سلول‌های سرطانی است.

برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

• سونوگرافی ترانس‌واژینال: برای اندازه‌گیری ضخامت آندومتر. ضخامت بیش از ۵ میلی‌متر در زنان یائسه مشکوک است.
• نمونه‌برداری (بیوپسی) آندومتر: رایج‌ترین روش که شامل نمونه‌گیری بافت از دیواره رحم از طریق کانال دهانه رحم است.
• کورتاژ تشخیصی (D&C) به همراه هیستروسکوپی: برای دید مستقیم داخل رحم و نمونه‌برداری دقیق‌تر.

---

سرطان رحم و درمان ان

درمان سرطان رحم

انتخاب استراتژی درمانی برای سرطان رحم یک تصمیم چندعاملی است که بر اساس مرحله‌بندی تومور (Staging)، درجه تمایز سلولی (Grade)، سلامت عمومی بیمار و تمایل بیمار به حفظ یا عدم حفظ باروری (در زنان جوان) اتخاذ می‌شود.

۱. جراحی: ستون فقرات درمان

جراحی معمولاً اولین و اساسی‌ترین گام درمانی است، به خصوص در مراحل اولیه بیماری:

• هیسترکتومی (برداشتن رحم): شامل برداشتن کامل رحم و دهانه رحم است.
• سالپنگو-اووفورکتومی دوطرفه: برداشتن همزمان لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها، زیرا تخمدان‌ها منبع اصلی استروژن هستند و برداشتن آن‌ها به کاهش ریسک عود کمک می‌کند.
• نمونه‌برداری از غدد لنفاوی لگنی و پاراآئورتیک: این مرحله برای تعیین مرحله‌بندی دقیق بیماری (Staging) و بررسی گسترش احتمالی سرطان حیاتی است.

۲. پرتودرمانی (رادیوتراپی)

پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده پس از جراحی یا برای درمان تومورهایی که قابل جراحی نیستند، استفاده می‌کند.

• رادیوتراپی خارجی (EBRT): استفاده از دستگاه‌های پیشرفته مانند شتاب‌دهنده خطی (LINAC) برای هدایت پرتو به سمت لگن. در این زمینه، تکنیک‌های پیشرفته مانند ایمِج گاید رادیوتراپی (IGRT) و درمان با شدت تعدیل شده (IMRT) دقت را به شدت افزایش می‌دهند و آسیب به ارگان‌های مجاور (مانند روده و مثانه) را به حداقل می‌رسانند.
• براکی‌تراپی (Brachytherapy): قرار دادن منابع رادیواکتیو در داخل واژن یا رحم برای تابش دوز بالایی از پرتو به صورت موضعی. این روش معمولاً به عنوان درمان کمکی پس از جراحی استفاده می‌شود.

۳. درمان‌های سیستمیک (هورمون درمانی، شیمی درمانی و هدفمند)

در مراحل پیشرفته‌تر (مرحله III و IV) یا در مواردی که سرطان بافت تهاجمی دارد (مانند سارکوم یا سرطان با تمایز ضعیف)، درمان‌های سیستمیک ضروری هستند:

• شیمی‌درمانی: داروهایی مانند سیس‌پلاتین یا پاکلیتاکسل برای کشتن سلول‌های سرطانی در سراسر بدن استفاده می‌شوند. این درمان اغلب به صورت ترکیبی با پرتودرمانی (شیمی‌درمانی همزمان) انجام می‌شود.
• هورمون درمانی: اگر تومور از نوع حساس به هورمون (گیرنده استروژن و پروژسترون مثبت) باشد، استفاده از داروهایی مانند پروژستین‌ها می‌تواند به کاهش سطح هورمون‌های محرک رشد تومور کمک کند.
• درمان هدفمند (Targeted Therapy): داروهایی که مسیرهای مولکولی خاصی را که سلول‌های سرطانی برای رشد به آن‌ها وابسته هستند، مسدود می‌کنند. این درمان‌ها به طور فزاینده‌ای در مدیریت سرطان‌های پیشرفته رحم مطرح هستند.

---

چرا باید دکتر هلاله خوشبخت را به عنوان پزشک درمان سرطان رحم خود انتخاب کنم – کلیک کنید تا متوجه شوید

برای درمان سرطان رحم به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

مبارزه با سرطان یک تلاش تیمی است. انتخاب تیم درمانی مناسب، به ویژه پزشک اصلی، تأثیر مستقیمی بر کیفیت درمان و نتایج بلندمدت دارد.

تخصص‌های کلیدی مورد نیاز:

1. انکولوژیست زنان (Gynecologic Oncologist): این متخصصان جراحانی هستند که به طور تخصصی در زمینه تشخیص و درمان سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان، از جمله سرطان رحم، آموزش دیده‌اند. آن‌ها مسئول اجرای بخش جراحی و هماهنگی کلی طرح درمان هستند.
2. رادیوانکولوژیست (Radiation Oncologist): پزشکی که متخصص برنامه‌ریزی و اجرای پرتودرمانی است. تجربه در تکنیک‌های پیشرفته رادیوتراپی برای حفظ حداکثر بافت سالم حیاتی است.
3. انکولوژیست پزشکی (Medical Oncologist): مسئول تجویز شیمی‌درمانی، هورمون درمانی و درمان‌های هدفمند.

نقش متخصصین برجسته:

در میان متخصصان برجسته در حوزه درمان سرطان در تهران، خانم دکتر هلاله خوشبخت به عنوان یک مرجع در زمینه رادیوتراپی و درمان سرطان شناخته می‌شوند. رویکرد ایشان معمولاً مبتنی بر یک تیم چند رشته‌ای است که اطمینان می‌دهد بیمار نه تنها از نظر تومور، بلکه از نظر سلامت جسمی و روانی نیز حمایت می‌شود. استفاده از فناوری‌های نوین در کلینیک‌های پیشرفته، مانند رادیوتراپی با هدایت تصویر (IGRT) و درمان‌های تطبیقی، زیر نظر ایشان، استاندارد مراقبتی سطح بالایی را ارائه می‌دهد.

انتخاب کلینیک مناسب:
کلینیک‌های مجهز به دستگاه‌های مدرن (مانند TrueBeam یا Elekta Versa HD) که قابلیت اجرای IMRT، VMAT و رادیوتراپی استریوتاکتیک را دارند، بهترین محیط برای بیماران مبتلا به سرطان رحم هستند. این مراکز باید توانایی مدیریت عوارض جانبی رادیوتراپی و ارائه خدمات حمایتی (Palliative Care) را نیز داشته باشند.

---

برای درمان سرطان رحم به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

مبارزه با سرطان یک تلاش تیمی است. انتخاب تیم درمانی مناسب، به ویژه پزشک اصلی، تأثیر مستقیمی بر کیفیت درمان و نتایج بلندمدت دارد. پزشک اصلی درمان سرطان رحم متخصص رادیوتراپی و انوکولوژی یا رادیوانکولوژی است.

تخصص‌های کلیدی مورد نیاز:

1. انکولوژیست زنان (Gynecologic Oncologist): این متخصصان جراحانی هستند که به طور تخصصی در زمینه تشخیص و درمان سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان، از جمله سرطان رحم، آموزش دیده‌اند. آن‌ها مسئول اجرای بخش جراحی و هماهنگی کلی طرح درمان هستند.
2. رادیوانکولوژیست (Radiation Oncologist): پزشکی که متخصص برنامه‌ریزی و اجرای پرتودرمانی است. تجربه در تکنیک‌های پیشرفته رادیوتراپی برای حفظ حداکثر بافت سالم حیاتی است.
3. انکولوژیست پزشکی (Medical Oncologist): مسئول تجویز شیمی‌درمانی، هورمون درمانی و درمان‌های هدفمند.

نقش متخصصین برجسته:

در میان متخصصان برجسته در حوزه درمان سرطان در تهران، خانم دکتر هلاله خوشبخت به عنوان یک مرجع در زمینه رادیوتراپی و درمان سرطان شناخته می‌شوند. رویکرد ایشان معمولاً مبتنی بر یک تیم چند رشته‌ای است که اطمینان می‌دهد بیمار نه تنها از نظر تومور، بلکه از نظر سلامت جسمی و روانی نیز حمایت می‌شود. استفاده از فناوری‌های نوین در کلینیک‌های پیشرفته، مانند رادیوتراپی با هدایت تصویر (IGRT) و درمان‌های تطبیقی، زیر نظر ایشان، استاندارد مراقبتی سطح بالایی را ارائه می‌دهد.

انتخاب کلینیک مناسب:
کلینیک‌های مجهز به دستگاه‌های مدرن (مانند TrueBeam یا Elekta Versa HD) که قابلیت اجرای IMRT، VMAT و رادیوتراپی استریوتاکتیک را دارند، بهترین محیط برای بیماران مبتلا به سرطان رحم هستند. این مراکز باید توانایی مدیریت عوارض جانبی رادیوتراپی و ارائه خدمات حمایتی (Palliative Care) را نیز داشته باشند.

---

خانم دکتر هلاله خوشبخت دکتر و متخصص درمان سرطان رحم در کلینیک رادیوتراپی و سرطان هلاله خوشبخت

انتخاب یک مرکز درمانی که نه تنها از لحاظ تجهیزات پیشرفته باشد بلکه رویکردی جامع و بیمارمحور را دنبال کند، برای بیماران مبتلا به سرطان رحم حیاتی است. خانم دکتر هلاله خوشبخت در تهران به عنوان یکی از چهره‌های شاخص در حوزه رادیوانکولوژی شناخته می‌شوند.

تخصص و رویکرد چند رشته‌ای

دکتر خوشبخت با تمرکز تخصصی بر درمان‌های تابشی سرطان، از آخرین دستاوردهای تکنولوژیک در این زمینه بهره می‌برند. رویکرد ایشان در درمان سرطان رحم مبتنی بر همکاری نزدیک با انکولوژیست‌های زنان و انکولوژیست‌های پزشکی است تا یک نقشه درمانی کاملاً شخصی‌سازی شده ایجاد شود.

فناوری‌های کلیدی مورد استفاده:

1. IMRT (درمان با شدت تعدیل شده): این تکنیک امکان تنظیم دقیق شدت پرتو را در زوایای مختلف فراهم می‌کند تا دوز مورد نیاز به تومور برسد، در حالی که به بافت‌های حساس اطراف (مانند مقعد، مثانه و روده کوچک) حداقل آسیب وارد می‌شود.
2. IGRT (رادیوتراپی هدایت شده با تصویر): این روش شامل تصویربرداری روزانه دقیق قبل از هر جلسه تابش است تا موقعیت تومور را تأیید کند و در صورت جابجایی جزئی اندام‌ها، پرتو بلافاصله تنظیم شود. این دقت برای درمان‌های ناحیه لگن بسیار مهم است.
3. برنامه‌ریزی دقیق دوز حجمی: با استفاده از محاسبات پیشرفته، دوز تابش به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود که پوشش تومور حداکثر و عوارض جانبی کمینه باشد.

خدمات کلینیک هلاله خوشبخت

کلینیک تخصصی رادیوتراپی و سرطان هلاله خوشبخت با تجهیزات مدرن و کادر درمانی مجرب، محلی برای ارائه این خدمات پیشرفته است. موفقیت‌های حاصل شده در درمان بیماران مبتلا به سرطان رحم در این کلینیک، نتیجه انطباق با پروتکل‌های بین‌المللی، استفاده از دوزهای بهینه و پشتیبانی جامع بیمار در طول دوره درمان است. بیماران تحت درمان در این کلینیک از مزایای مشاوره مستمر و مدیریت فعال عوارض جانبی بهره‌مند می‌شوند.

---

---

توسعه بیولوژیکی و تقسیم‌بندی مولکولی سرطان آندومتر

در دهه‌های اخیر، درک ما از سرطان رحم از یک بیماری واحد به مجموعه‌ای از بیماری‌های مولکولی متمایز تکامل یافته است. این تقسیم‌بندی بر اساس پروفایل‌های ژنتیکی تومور، راه درمان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

طبقه‌بندی بر اساس WHO (۲۰۱۴) و TCGA (The Cancer Genome Atlas)

مهم‌ترین تقسیم‌بندی بر اساس مطالعات ژنومی، شناسایی چهار زیرگروه اصلی در کارسینوم آندومتریک است:

1. POLE-Mutated (با جهش در ژن POLE): این گروه حدود ۷ تا ۱۰ درصد موارد را شامل می‌شود. جهش در ژن پلی‌مراز اپسیلون (POLE) باعث افزایش شدید بی‌ثباتی ژنومی می‌شود. این تومورها معمولاً تمایز خوبی دارند (Low Grade) و بهترین پیش‌آگهی را دارا هستند. اغلب به شیمی‌درمانی پاسخ ضعیفی می‌دهند اما به دلیل بار جهشی بالا، ممکن است به ایمونوتراپی پاسخ خوبی نشان دهند.
2. MSI/MMR Deficient (عدم ترمیم عدم تطابق): حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهند. این تومورها فاقد پروتئین‌های دخیل در سیستم ترمیم عدم تطابق (MMR) هستند که منجر به هایپرمیوتابیلیتی (Hypermutability) می‌شود. این گروه نیز معمولاً پیش‌آگهی خوبی در مراحل اولیه دارند و کاندیدای مناسبی برای ایمونوتراپی هستند.
3. Copy Number High (تعداد کپی بالا): این گروه با تغییرات گسترده در تعداد کروموزوم‌ها مشخص می‌شود و اغلب شامل تومورهای پرخطر (مانند نوع سروزای سارکوماتوز و تهاجمی‌تر) است. این تومورها اغلب گیرنده‌های هورمونی منفی هستند و به شیمی‌درمانی و رادیوتراپی پاسخ می‌دهند.
4. Copy Number Low (تعداد کپی پایین) / No Specific Molecular Features (NSMF): این گروه شامل تومورهایی است که در دسته‌بندی‌های بالا قرار نمی‌گیرند و اغلب ویژگی‌های کارسینوم آندومتروئید کلاسیک را دارند. این گروه ریسک متوسطی دارد.

این تقسیم‌بندی مولکولی اکنون به پزشکان کمک می‌کند تا درمان‌های هدفمندتری را انتخاب کنند. به عنوان مثال، بیمارانی که دارای تومور MMR-D هستند، پس از درمان اولیه، ممکن است با داروهای مهارکننده ایست بازرسی ایمنی (مانند پمبرولیزوماب) مورد هدف قرار گیرند.

سارکوم رحمی: یک چالش درمانی مجزا

سارکوم‌ها (شامل Leiomyosarcoma و Endometrial Stromal Sarcoma) از لحاظ بیولوژیکی کاملاً متفاوت از کارسینوم‌ها هستند و رویکرد درمانی آن‌ها اغلب بر پایه جراحی وسیع و سپس شیمی‌درمانی تهاجمی (بر خلاف رادیوتراپی اولیه در کارسینوم‌ها) متمرکز است.

---

نقش پروژسترون در تنظیم آندومتر و اثرات آنتی‌تومور

فهم نقش متضاد استروژن و پروژسترون در رشد آندومتر، کلید درک بسیاری از استراتژی‌های پیشگیری و درمان است.

مکانیسم اثر پروژسترون:
پروژسترون به گیرنده‌های خود در سلول‌های آندومتر متصل می‌شود و رشد و تکثیر سلول‌ها را کاهش داده، و باعث تمایز مجدد سلول‌ها (از حالت پرولیفراتیو به حالت ترشحی) می‌شود. این اثر باعث ثبات ساختار آندومتر و جلوگیری از هایپرپلازی آتیپیک می‌شود.

کاربرد بالینی:
در زنانی که در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شده‌اند و تمایل به حفظ باروری دارند (معمولاً با درجات پایین و تهاجم محدود)، دوزهای بالای پروژستین‌ها (مانند مگسترول استات یا استات مدروکسی پروژسترون) به صورت سیستمیک یا موضعی برای القای رگرسیون تومور استفاده می‌شود. این درمان نیاز به نظارت دقیق بر اثربخشی و عوارض جانبی دارد.

---

جزئیات تکنیکی در رادیوتراپی سرطان رحم

پیشرفت‌ها در رادیوتراپی، به ویژه پس از جراحی، به طور چشمگیری نتایج درمانی را بهبود بخشیده‌اند، به ویژه در کاهش خطر عود موضعی در لگن.

رادیوتراپی کمکی پس از جراحی (Adjuvant Radiation Therapy)

زمانی که خطر عود موضعی بالا است (مثلاً در تومورهای با درجه بالا، تهاجم به میومتر عمیق، یا درگیری غدد لنفاوی)، رادیوتراپی کمکی تجویز می‌شود.

محاسبه ریسک عود (Risk Stratification):
پزشکان از مدل‌هایی برای تخمین ریسک عود استفاده می‌کنند که عواملی مانند: [ \text{Risk Score} = f(\text{Stage}, \text{Grade}, \text{Depth of Invasion}, \text{Lymph Node Status}) ] اگر امتیاز ریسک از یک آستانه مشخص بالاتر باشد، رادیوتراپی تجویز می‌گردد.

دوز و ناحیه تحت درمان:
دوز استاندارد کلی برای پرتودرمانی کمکی معمولاً بین ۴۵ تا ۵۰ گری (Gy) است که به کل لگن (شامل دیواره‌های لگن و در صورت لزوم، نواحی پاراآئورتیک) داده می‌شود. تکنیک‌های IMRT یا VMAT (Volumetric Modulated Arc Therapy) برای به حداقل رساندن دوز دریافتی توسط بخش‌های حساس مانند روده سیگموئید و مثانه استفاده می‌شوند.

براکی‌تراپی واژینال:
اگر سرطان فقط به پوشش واژن گسترش یافته باشد و نیاز به رادیوتراپی کل لگن نباشد، براکی‌تراپی با استفاده از اپلیکاتورهای واژینال می‌تواند دوز بالایی (مثلاً ۱۵ تا ۲۱ گری) را مستقیماً به دیواره واژن برساند که بسیار مؤثر است و عوارض جانبی سیستمی کمتری دارد.

---

چالش‌ها و آینده درمان سرطان رحم

آینده درمان سرطان رحم به سمت درمان‌های دقیق‌تر مولکولی و تقویت پاسخ ایمنی حرکت می‌کند.

۱. ایمونوتراپی در سرطان‌های پیشرفته

همانطور که ذکر شد، تومورهای با نقص MMR پاسخ بسیار خوبی به مهارکننده‌های نقطه کنترل ایمنی (Checkpoint Inhibitors) نشان می‌دهند. این درمان‌ها به بدن اجازه می‌دهند تا پاسخ ایمنی قوی‌تری علیه سلول‌های سرطانی ایجاد کند. تحقیقات جاری بر روی ترکیب ایمونوتراپی با شیمی‌درمانی و رادیوتراپی در مراحل اولیه متمرکز است تا میزان بقای بدون عود بیماران پیشرفته افزایش یابد.

۲. درمان‌های هدفمند جدید

شناسایی جهش‌های خاص در تومورهای غیرمعمول‌تر، فرصت‌هایی برای استفاده از مهارکننده‌های تیروزین کیناز (مانند لِپاتینیب) یا داروهایی که بر مسیر PI3K/AKT/mTOR تأثیر می‌گذارند، فراهم کرده است. این رویکرد نیازمند توالی‌یابی مولکولی جامع تومور قبل از شروع درمان است.

۳. مدیریت عوارض جانبی و کیفیت زندگی

تمرکز فزاینده‌ای بر روی روش‌هایی مانند جراحی کم‌تهاجمی (لاپاراسکوپی یا روباتیک) برای کاهش زمان بهبودی و درد پس از عمل وجود دارد. همچنین، پروتکل‌های جامع برای مدیریت خستگی ناشی از درمان و بهبود سلامت جنسی پس از درمان، بخشی جدایی‌ناپذیر از مراقبت‌های نوین محسوب می‌شوند.

با پیشرفت در درک زیست‌شناسی مولکولی و ادغام این دانش در تصمیم‌گیری‌های بالینی، پیش‌آگهی بیماران مبتلا به سرطان رحم به طور مداوم در حال بهبود است، به ویژه زمانی که تشخیص در مراحل اولیه و تحت نظر متخصصین مجرب مانند خانم دکتر هلاله خوشبخت و تیم چندرشته‌ای ایشان انجام شود.